Wax ka ogow: Xasan Sheikh sidee Madaxwayne ku noqday,goormuuse noqday?
Sanadkii 1987dii, ayaa nin la yiraahdo Cabdi-Daahir Diiriye oo kasoo jeeda beesha Abgaal, dowladdu waxbarasho Ameerika ugu dirtay. 1991dii, ayuu ka soo qalin jebiyey dalkaas, wuxuuna soo bartay Cilmiga siyaasadda(Political Science). Waxaa kulmay isagoo Nairoobi yimid iyo dagaalkii fitnada ahaa ee 1991kii. Cabdi-Daahir wuxuu ku negaadey Nairoobi, wuxuuna muddo ka dib halkaas ka furay urur uu ku magacaabay Sama-fal.
Xafiiskiisa gabar aanan magaceeda hayn, ayuu shaqaale uga dhigay. Cabdi-Daahir, gaari ma lahayn, balse wuxuu ku shaqeysan jirey mid uu leeyahay wiil Soomaali Keenyaan ah oo aanan magaciisa sheegayn kaas oo uu ka ijaarto markuu u baahdo, wuxuuna siiyaa lacag u dhiganta 200, oo doollar.
Cabdi-Daahir, waxay is-barteen Xasan Sheikh oo isna lahaa urur samo- fal iyo Cabdul-Qaadir Yaxye, (Murursade) waa ninkii Maxkamaduhu habeen Muqdisho gurigiisa ku dileen ka dibna baarteen kombiyuutarka. Saddexdaas nin waxay basaasiin u ahaayeen urur qalaad oo sir-doon ah, waxayna ka qaadan jireen lacag aanan tiradeeda hayn. Ciidmadadii Maraykanka oo Muqdisho soo galay, Cabdi-Daahir af-celiye bay u soo kaxaysteen markay bexeenna waa ka yar dambeeyey.
Maalin goor barqadii ah,Cabdi-Daahir, wiilkii ayuu u yeeray, wuxuuna ka codsaday inuusan caawa seexan markuu doonana diyaar u yahay, wuxuuna u dhiibey buqshad aan xirnayn. Wiilkii oo ka tegey buqshaddii, ayuu furay, mise waxaa ugu jira 1,000 doollar. Isaga oo farxay markiiba suuqa ayuu ku orday kana soo iibsadey Qaad (Jaat) heeganna soo jeed u galay ilaa caawa.
Waqtigaasi wuxuu ku beegnaa markii Sheikh Axmed, Sheikh Xasan iyo Cali Gaas maamulka hayeen oo iyagoo is-khilaafay Kambala (Ugaandha) dhexdhexaadinta loogu diray, lana siiyey Road mapka.
Saqdii dhexe wax yar ka dib, wiilkii Cabdi-Daahir, ayaa soo wacay, wuxuuna ugu yimid xafiiskiisa. Cabdi Daahir,teleefoon ayuu qabsaday, isagoo ku hadlaya afka Ingiriisiga,wuxuuna yiri, “ Diyaar baan ahaye, xaggee idiin ku imaadaa?”
Waxaa loogu jawaabey xafiiska noogu imoow teleefoon baan kugu hagaynaaye. Wiilkii gaarigii, ayuu sii waday, wuxuuna gees maray suuqa la yiraahdo (West Gete oo waa dhexdaas ah qarxiyeen nimanka afka duuban.
Socod dheer ka dib, wiilkii wuxuu gaarigii soo hor taagey dhisme aad u baaxad weyn, waxaana hor taagan saddex nin caddaan ah kuwaasoo gashan dharkaan rasaastu karin, waxaana afar ku ah ey askeri ah xoogna weyn.
Gaarigii gudaha, ayaa la geliyey, waxaana ka soo degey Cabdi-Daahir, waxaana si diiran u soo dhoweeyey niman xafiis ka soo baxay. Wiilkii oo gaarigii ka degtey waa la baaray gaarigiina eygii ayaa baaray. Cabdi-Daahir, gudaha ayaa lageliyey ,wiilkiina waxaa loo tilmaamay inuu galo albaab riixan waxna ka cuno. Hadduu galay, waa qol aad u weyn, waxaana safan miisado korkoodana waxaa ka buuxa raashin iyo cabbitaanka fudud. Meel gadaale waxaa fadhiya nin dhallin yar Keenyaan ah. Wiilkii oo cabbitaan qaatay, wuxuu u tegey kii fadhiyey wuuna salaamay ka dibna ku yiri,
“Meeshaan maxay tahay?”
Wuxuu ugu jawaabey,”Sow Nairoobi ma deganid?”
“Haa, waan deganahay.”
“Haddaas sidee meeshaan u garanweydey?”
“Hadda ka hor ma arag.”
“Meeshaan waa xafiiska sirta Adduunkoo dhan looga taliyo.”
Cabbaar ka dib, waxaa dibadda ka soo galay Xasan Sheikh waana la soo dhoweeyey gudahana la geliyey. Haddana cabbaar ka dib, waxaa soo galay Jawaari. Markii loo soo baxay in gudaha la geliyo wuxuu daartay xabbad sigaar ah. markaas ka dibna waxa soo galay nin kale oo Soomaali ah. Wiilku Xasan Sheikh iyo Jawaari waa yiqiiney mase aqoon ninka dambe. Keenyaanka iyo wiilka sheekaa dhex martay, wuxuuna sheegay Keenyaanku in halkaan caawa lagu diyaarinayo madaxweynihii Soomaaliya Sheikh Axmed ka dib.
Bishii Setember 2012kii, iyadoo lagu jiro tartankii doorashada madaxweynaha, Xasan Sh, xaaskiisa oo Nairoobi guri ka deganaa, waa laga saaray, waxaana la geeyey guri dowladeed waxaana la saaray gaar.
Xasan Sh, oo sano ku dhowaad xilka hayey welina wax ka qaban wixii loo idmay, Hilleri Kiliton oo markaas ahayd wasiirka arrimaha dibadda ee Maraykanka, Xasan Sh waxay ku dartay boqolka qof oo Adduunka ugu hawl karsan. Waxaan la yaabanahay maxay ku jawaabi lahayd haddii la waydiiyo wuxuu dalkiisa u qabtay. Halkaas waxaa ka muuqata in Xasan Sh dad kale u adeego.
Afar sano, ayaa Xasan Sh Soomaaliya ka lumiyey maantana wuxu u tartamayaa inuu mar labaad madaxweyne noqdo lacagna adeegsado waxqabad la’aanna kursiga isaga fadhiyo keliya magac ahaan. Haddii taasi mar labaad dhacdana, waa guul darro Soomaaliya u soo hoyatey iyo dib u dhac hor Leh.
Xusuus hadalkii Amiin Caamir markuu yiri,”Doorashada Xassan Sheikh la doortay,waa afar sano oo Soomaaliya ka luntay”. Soomaaliyeey afar sano oo kale ha iska luminina.
Australia, Vic state Victoria, Melbourne.
20/10/2016.
Qormadaan waxaa diyaariye Cabdi Aaden
About The Author
